Jogjakarta: Java’s culturele hart
Jogjakarta (in het Engels geschreven als Yogyakarta), onder de locals bekend als Jogja, is een stad in Midden-Java. Jogjakarta staat bekend als het culturele hart van Java. Jogjakarta biedt reizigers een unieke ervaring om de traditionele Javaanse cultuur en geschiedenis te ontdekken. Van historische bezienswaardigheden zoals het Kraton en het voormalige waterpaleis van de Sultan en musea tot lokale markten en culinaire hoogtepunten.
Heb je bijvoorbeeld ooit koffie met een gloeiend blokje houtskool gedronken? Of ken je dat traditionele gerecht dat alleen maar populairder is geworden door een Netflix documentaire over streetfood? In deze reisblog vind je enkele tips voor een authentieke culturele ervaring in Jogjakarta. Van het bezoeken van 2 prachtige tempels tot het ontdekken van de lokale kunst.
Hoe kom je in Jogjakarta?
Jogjakarta kent zijn eigen provincie, gelegen onder Midden-Java, op zo’n 560 KM van de hoofdstad Jakarta. Jogjakarta beschikt over een eigen vliegveld met diverse intercontinentale vluchten. Het meest gebruikelijke is echter met de trein:
Treintickets in Java zijn meer dan betaalbaar! Voor de rit van Malang naar Jogjakarta betaalde ik voor Ekonimi Class 240.000 IDR (€ 16), terwijl de rit van Jogjakarta naar Malang 250.000 IDR kostte. Een kaartje koop je eenvoudig op Tiket.com, waarna je op het station bij een van de balies je E-ticket moet verzilveren voor een papieren ticket.
Hosteltip: Wonderloft Hostel Jogja
Aan luxe hotels geen gebrek in Jogjakarta, maar tijdens het backpacken kies ik liever voor een hostel. Zo verbleef ik in Jogjakarta bij het Wonderloft Hostel Jogja, gelegen op zo’n 35 minuutjes lopen van de beroemde Jalan Malioboro. Heel vriendelijk personeel, genoeg ruimte om te socializen en fijne bedden in een verder prima slaapruimte. En dat voor maar € 6,00 per nacht!
Zien en doen in Java's culturele hart!
In 3 dagen Jogjakarta is er genoeg om te zien en doen in het culturele hart van Java, maar ook de omgeving met enkele prachtige tempels mag niet vergeten worden.
Zonsopkomst Borobudur
Ondanks dat Java vandaag de dag voor zo’n 90% bestaat uit Moslims, herbergt het eiland ’s werelds grootste Boeddhistische tempel: de Candi Borobudur. Het zien van de zonsopkomst vanaf Punthuk Setumbu nabij de tempel was voor mij een van de hoogtepunt van mijn bezoek aan Jogjakarta.
Om er op tijd te zijn voor het zien van de zonsopkomst zul je uiterlijk om 03:30 moeten vertrekken vanuit, aangezien het zo’n uurtje en vijftien minuten rijden is. Eenmaal bij de parkeerplek van Punthuk Setumbu aangekomen is het nog enkele minuten lopen naar het uitzichtpunt. Onderweg kun je bijvoorbeeld nog bij een van de kraampjes stoppen voor een kopje koffie.
Na de zonsopkomst kun je eventueel nog naar de nabijgelegen Chicken Church gaan (opent om 07:00 en zie je hierboven links op de foto), waarna je na een ontbijtje richting de Borobudur kunt.
Ik had zelf geluk en had een prachtige zonsopkomst, ondanks dat een dag daarvoor de nabijgelegen Merapi vulkaan was uitgebarsten en een behoorlijke aswolk verspreidde (welke voor de Borobudur de goede kant op is gewaaid).
- Entree: 50.000 IDR (€ 3,30)
Meer over het bezoeken van de Borobudur lees je in deze blog!
Alun Alun Kidul
Alun Alun Kidul is een bekend plein in het centrum van Jogjakarta, en het is een bijzondere plek waar veel lokale tradities en gebruiken samenkomen. Een van deze tradities is de 'blinde wandeling'. Hier word je uitgedaagd om geblinddoekt een recht pad af te lopen dat eindigt tussen de 'tweeling bomen', die zich in het midden van het plein bevinden.
De lokale bevolking gelooft dat deze wandeling helpt bij het reinigen van de geest en het wegnemen van negatieve energieën. Lokale legendes suggereren dat de wandeling volbrengen geluk en voorspoed zal brengen.
In de avond komt het plein tot leven en kun je bij een van de talloze streetfood kraampjes een hapje eten scoren en op het grasveld opeten.
Bezoek 's werelds een na grootste Hindoeïstische Tempelcomplex
Het Prambanan Tempelcomplex is het op een na grootste religieuze Hindoe tempelcomplex ter wereld. Het is een prachtig voorbeeld van de Hindoeïstische architectuur en hoort samen met de Borobudur (Boeddhisme) tot een uniek stukje historisch erfgoed van Java. Ondanks dat vandaag de dag een deel in ruïnes ligt, is wat overeind blijven staan een imposant gezicht.
Meer informatie en tips voor het bezoeken van het Prambanan Tempelcomplex!
Culinair genieten
Jogjakarta is ook een culinair hart van Java, want naast talloze Indonesische lekkernijen vind je er ook enkele lokale specialiteiten. De stad heeft een eigen aflevering gehad in de Netflix Streetfood documentaire reeks.
-
Gudeg
Gudeg is een populair gerecht onder de lokale bevolking en wordt beschouwd als een van de iconische gerechten van Jogjakarta. Het is gestoofd jackfruit, dat geserveerd wordt met onder andere rijst, ei en kip (ayam) of rund (krecek). Ik vond het zo lekker dat ik het 3x heb gegeten tijdens mijn verblijf in Jogjakarta.
Tip: In Jogjakarta is er een straat met bijna alleen maar gudeg restaurants. Ga hiervoor naar de Wijilan straat, waar ik je aanraad om te stoppen bij Gudeg Yu Djum Wijilan 167.
-
Kopi Joss
Wat begint als een gewoon kopje Javaanse gemalen koffie, eindigt met een brandend rood houtskool blokje erin. Het bubbelen en knetteren van de houtskool tijdens het serveren is heel rustgevend!De houtskool neutraliseert de sterke koffiesmaak, en heeft ook een gezonde werking voor het maagzuur. Win-Win!
Tip: Op Jalan Malioboro vind je na zonsondergang diverse Lesehans waar je kunt genieten van een kopje Kopi Joss.
-
Bakso
Bakso is een populaire Indonesische gehaktbalsoep die wordt gemaakt van rundergehaktballen. Dezegehaktballen worden gekookt in een bouillon van kip of rundvlees en geserveerd met noedels, groenten en gebakken uitjes. Bakso wordt vaak geserveerd als een snelle en voedzame maaltijd op straatkraampjes en is een favoriet onder de lokale bevolking.
Tip: Es Buah PK & Bakso Sapi
-
Es Buah PK
Als je dan toch bij bovenstaand restaurantje bent, probeer dan ook het geschaafde ijs. Dit geschaafde ijs wordt geserveerd met ananas, jackfruit, sawo (sapodilla), grasgelei en een zoete siroop. Een zoete, bovenal verfrissende combo voor op een warme dag!
-
Ronde Tape Susu
Een Indonesisch drankje met kleverige rijstballetjes gevuld met pindapasta, drijvend in hete melk met zoete gember- & citroengras. Zoet, maar ook een sterke smaak door de gember.
Tip: Scoor een kommetje rond het Atun Atun Tidul plein of nabij de Beringharjo Markt.
-
Lumpia Samijaya
Gelegen op de beroemde Malioboro winkelstraat is het Lumpia Samijaya kraampje. Loempia’s krijg je overal wel, maar deze vond ik toch wel bijzonder smaakvol.
Gevuld met kip, groente en kwarteleitjes. Lekker knoflook en een klein groen pepertje erbij, heerlijk!
-
Bekend van Netflix: Lupis!
In de Streetfood aflevering van Netflix kwam de Lupis van mevrouw Mbah Satinem voorbij. Deze aflevering is absoluut een aanrader, want het laat de passie zien waarmee ze dagelijks aan de slag gaat om de beste Lupis te maken. Midden in de nacht opstaan is een gewoonte, waardoor je het eten als maar meer gaat waarderen.
Lupis is een traditioneel Indonesisch dessert gemaakt van kleefrijst die wordt gestoomd en vervolgens wordt geserveerd met kokosnoot en bruine suiker. Het heeft een unieke textuur en een subtiele smaak van pandanbladeren, die vaak worden gebruikt om het gerecht te aromatiseren en een groene kleur te geven.
Het kraampje van Mbah Satinem is van 05:30 tot 09:00 geopend, en door de populariteit zul je er dus vroeg bij moeten zijn. Je kunt ook in je ho(s)tel vragen of men een ander goed adres weet, ik had het geluk dat bij mijn hostel de medewerkster naast een winkeltje woonde. Ze was zo lief om me een bakje mee te nemen, voor slechts € 0,65!
Beringharjo markt
De Beringharjo markt, gelegen een straat voor de bekende Jalan Malioboro , is de grootste en oudste traditionele markt van Jogjakarta. Het is een markt die bruist van het leven, met name in de ochtend als de vers afdeling op gang komt.
Het felgroene gebouw van de markt is een mooie mengeling van Javaanse en Nederlandse architectuur. Eenmaal binnen vind je op de begane grond batik, stoffen en nog heel veel kleding. Dit is absoluut je plek voor als je nog op zoek bent naar een batik kledingstuk, zoals een blouse of sarong
Een verdieping omhoog ben je omgeven door de heerlijke aroma’s van kruiden, specerijen en verse producten. Voor mij het mooiste gedeelte van de markt, want met al dat vers fruit en die geurige kruiden komen je smaakpapillen absoluut tot leven.
Openingstijden: 08.00-21.00 uur, maar de versafdeling gaat al om 05.00 uur open.
Het kledingaanbod lijkt af en toe eindeloos te zijn!
Shoppen!
De beroemdste winkel- en eetstraat van Jogjakarta is gelegen op een denkbeeldige lijn tussen de berg Merapi, het Kraton en de Indische Oceaan. Vroeger was Jalan Malioboro de ceremoniële laan die de sultan passeerde op zijn weg van en naar het Koninklijk Paleis.
Inmiddels vind je op Jalan Malioboro veelal souvenir- en batikwinkels, maar ook diverse restaurantjes. De straat komt na zonsondergang pas écht tot leven, als de Lesehans opduiken. Zodra de zon onder is straat de hele straat vol met deze eettentjes waar je met gekruiste benen op de grond zit aan een lage tafel. Geniet van de muziek, een hapje eten en waan je tussen de vriendelijke locals. Een goede avond gegarandeerd!
Taman Sari
Taman Sari, ook wel bekend als het Waterkasteel, is een historisch complex in het hart van Jogjakarta. Het werd gebouwd in de 18e eeuw als het persoonlijke waterpaleis van de Sultan van Jogjakarta en diende als een plek om te ontspannen, te mediteren en te zwemmen. Taman Sari heeft ook een aantal prachtige tuinen, waaronder de lotusvijver en de bloementuin.
De ondergrondse Moskee was helaas niet toegankelijk, aangezien ik van diverse locals te horen kreeg dat deze tijdelijk gesloten was (maart ’23).
Gids? Er lopen enkele gidsen rond die soms naast je komen lopen en je vervolgens ongevraagd rond gaan leiden. Ook hier is de vraag hoe oprecht men je wil helpen, want een gids die ik had wilde me na 5 minuten ook meenemen naar een van zijn ‘beste’ Batik winkels.
- Entree: 25.000 IDR (€ 1,60)
Vol trots vertelde de gids dat hij onder andere Koning Willem Alexander heeft rond mogen leiden, evenals Mark Zückerberg die bij heeft gedragen aan verbeterde Wifi voor de gemeenschap rondom het Taman Sari waterpaleis. Vandaar dus die muurschilderingen.
Kraton
Een van de hoogtepunten van een bezoek aan Jogjakarta is het Kraton-paleis, de residentie van de sultan van Jogjakarta en het centrum van de Javaanse cultuur en geschiedenis. Het paleis is gebouwd in de traditionele Javaanse architectuur en heeft een rijke geschiedenis en cultuur. Het paleis heeft diverse paviljoens, musea en galerijen waar je meer kunt leren over de Javaanse cultuur en geschiedenis. In weekenden wordt er een muziek/ dansshow gehouden, waar je een traditionele Javaanse dans kunt aanschouwen.
Periodiek worden speciale ceremonies gehouden om de heilige voorwerpen in de Koninklijke collectie te reinigen. s Middags, als het paleis gesloten is voor bezoekers, kan men ook vrouwen in traditionele klederdracht zien die eerbiedig water en bloemen op de pilaren sprenkelen en wierook aansteken om de Kraton te reinigen van onzuivere bedoelingen en kwade geesten.
Openingstijden
Maandag - donderdag & zondag: 08:30 - 12:30
Vrijdag - zaterdag: 08:30 - 11:00
Let op: Met name in het weekend kan het hier drukker zijn door veel lokale toeristen en groepen leerlingen die met hun school een culturele activiteit hebben. Ik was er een uurtje na openingstijd (09:30) en het was toen al heel erg druk met veelal lokale toeristen.
- Entree: 25.000 IDR (€ 1,60)
Batik
Batik is een traditionele kunstvorm die diep geworteld is in de Javaanse cultuur en geschiedenis. Het is een decoratieve techniek waarbij stof wordt bedekt met was en vervolgens wordt geverfd, zodat het patroon van de was zichtbaar blijft. Jogjakarta is een belangrijk centrum voor de productie van batik, en het is een van de meest populaire bestemmingen voor reizigers die geïnteresseerd zijn in deze kunstvorm.
Er zijn veel verschillende soorten batik die in Jogjakarta worden geproduceerd, waaronder traditionele patronen en moderne ontwerpen. Het maken van batik is een tijdrovend en arbeidsintensief proces, dat vaak nog met de hand wordt gedaan. Het is fascinerend om te zien hoe de batikmakers de was op de stof aanbrengen met behulp van een tjanting, een speciale tool die lijkt op een pen.
Als je op zoek bent naar een unieke souvenir om mee naar huis te nemen, overweeg dan om een stuk batik te kopen. Het is niet alleen een prachtig stuk textiel, maar ook een waardevol cultureel erfgoed van Java.
Let op: In Jogjakarta zul je met name in het historische centrum vaker aangesproken worden door de lokale bevolking, die vervolgens een kort praatje met je maken en dan overgaan tot hun missie: je meenemen naar een Batik winkel. De eerste keer geloofde ik de beste meneer nog dat hij me graag wilde helpen, maar na een paar keer hetzelfde te hebben meegemaakt geloof ik er niet meer in.
Prawirotaman wijk
Prawirotaman is een levendige buurt in Jogjakarta, gelegen net ten zuiden van het stadscentrum. De buurt staat bekend om haar charmante, smalle straatjes met kleine cafés, restaurants en winkels met handgemaakte ambachten en batik stoffen. Een wandeling over Jalan Prawirotaman of Jalan Gerilya brengt je zonder twijfel naar de leukste plekjes in Jogja.
Lachen voor de camera!
Bereid je maar vast voor, want in Jogjakarta zul je meermaals mogen lachen voor de camera. Voor vele jonge kinderen zijn toeristen een vreemd gezicht, dus vinden ze het maar wat gaaf om met je op de foto te gaan. Toen ik in een middag bij de Prambanan tempel was waren er talloze kinderen met hun school bij de tempel en mocht ik in totaal 15x lachen!
Hoeveel dagen in Jogjakarta?
Zelf gekozen voor 3 nachten (2 dagen), zodat ik de Borobudur en Prambanan kon bezoeken en genoeg tijd had om het centrum te ontdekken. Het waren 2 goed gevulde dagen, maar ik vond het absoluut de moeite waard. Als je het iets rustiger aan wilt doen zijn 4 nachten ook hartstikke prima, dan kun je ook nog iets meer relaxen.
Vanuit Jogjakarta naar?
- Bandung: 7-8 uur met de trein
- Jakarta: 7 uur met de trein
- Malang: 6 uur met de trein
- Lumajang (Tumpak Sewu): 6 uur met de trein naar Malang en 2 uur met de scooter.
Inspiratie voor je volgende reis!
Zodat jij alleen nog maar hoeft te boeken en al het moois dat de wereld te bieden heeft kan gaan ontdekken!